AI dla samorządów to przyszłość administracji publicznej. Sztuczna inteligencja odgrywa kluczową rolę w tej transformacji, usprawniając procesy, personalizując usługi i zwiększając dostępność – także w mniejszych urzędach. Jej wdrożenie wymaga jednak odpowiedzialnego podejścia, uwzględniającego ochronę danych, zgodność z regulacjami (np. RODO, EU AI Act) oraz transparentność działania systemów.
Jak AI może pomóc w budowie nowoczesnego samorządu?
Nowoczesny samorząd to taki, w którym usługi są nie tylko łatwo dostępne, ale także proaktywnie odpowiadają na potrzeby mieszkańców. AI może odegrać kluczową rolę w realizacji tej wizji poprzez:
Przykładem praktycznego zastosowania AI dla samorządów są chatboty, które coraz częściej stają się integralną częścią obsługi obywateli na platformach rządowych. Mogą one odpowiadać na pytania, przetwarzać proste wnioski czy kierować użytkowników do właściwych usług – wszystko w czasie rzeczywistym.
Zaawansowane narzędzia, takie jak Actionbot, umożliwiają automatyzację powtarzalnych procesów administracyjnych, w tym:
Generowanie dokumentów,
Analizę danych,
Prowadzenie użytkowników przez kolejne etapy procedur administracyjnych.
Takie rozwiązania znacząco przyspieszają i usprawniają obsługę obywateli.
W jakich obszarach samorządy mogą skorzystać z AI?
Implementacja AI wymaga strategicznego podejścia i dogłębnej analizy potrzeb. Wprowadzenie technologii to nie tylko modernizacja systemów, ale także fundamentalna zmiana sposobu działania administracji publicznej.
Jednym z kluczowych obszarów, w których AI może przynieść wymierne korzyści, jest proces zakupowy oparty na prawie zamówień publicznych.
Typowy przebieg tego procesu obejmuje m.in.:
Analizę rynku i opisanie przedmiotu zamówienia,
Wybór procedury oraz kryteriów oceny ofert,
Publikację zamówienia oraz obsługę zapytań,
Analizę i ocenę ofert oraz zawarcie umowy z dostawcą.
Dzięki AI osoba odpowiedzialna za poszczególne etapy procesu może otrzymać wsparcie w postaci:
Wstępnej weryfikacji ofert,
Podsumowania podobnych realizowanych projektów,
Automatycznego generowania treści zapytania,
Analizy przepisów ułatwiającej wybór odpowiedniej procedury,
Automatycznych odpowiedzi na pytania oferentów.
W praktyce oznacza to mniej błędów, szybsze podejmowanie decyzji oraz większą transparentność całego procesu. Urzędnicy mogą skupić się na strategicznych aspektach zamówień, zamiast angażować się w rutynowe czynności.
Jakie wyzwania wiążą się z wdrażaniem AI dla samorządów?
Pomimo licznych korzyści implementacja AI w samorządach niesie ze sobą również wyzwania, do których należą:
Skala – Samorządy często nie dysponują wystarczającymi zasobami do samodzielnego wdrażania AI na dużą skalę.
Bezpieczeństwo i transparentność – Zapewnienie zgodności z regulacjami oraz eliminacja potencjalnych błędów, np. „halucynacji” generatywnych modeli AI, jest kluczowe dla budowy zaufania mieszkańców.
Koszty – Budowa dedykowanego środowiska AI dla każdego samorządu jest kosztowna i wymaga wysokospecjalistycznej wiedzy.
Dostosowanie technologii – Każdy samorząd posiada unikalne procedury wynikające z lokalnych regulacji, co sprawia, że standardowe rozwiązania nie zawsze są optymalne.
Czy centralna platforma AI może pomóc samorządom?
Jednym z najbardziej efektywnych sposobów wdrożenia AI w administracji publicznej jest stworzenie scentralizowanej platformy AI dostępnej dla samorządów i urzędów centralnych.
Takie rozwiązanie zapewniłoby:
Bezpieczeństwo – Pełna kontrola instytucji państwowych nad przetwarzaniem danych.
Skalowalność – Możliwość wdrożenia od małych gmin po duże instytucje bez utraty wydajności.
Szybkość – Szybsze wdrożenia i niższe koszty dzięki współdzielonym zasobom.
Spójność – Ujednolicone zarządzanie, minimalizacja ryzyka i lepsza zgodność z regulacjami.
Centralna platforma usług AI byłaby pod pełną kontrolą odpowiednich instytucji państwowych i mogłaby zapewniać komponenty usługowe oparte na sztucznej inteligencji dla wszystkich klientów z sektora publicznego. To są samorządy, ale mogą to być też oczywiście inne urzędy, w szczególności urzędy centralne. Krzysztof Goworek CEO w TUATARA
Kluczowe funkcje takiej platformy obejmują:
Repozytoria dokumentów – Centralne miejsce do przechowywania i organizowania dokumentacji, umożliwiające łatwe przeszukiwanie i analizę treści zgodnie z przepisami o ochronie danych.
API do integracji z innymi usługami publicznymi – Możliwość połączenia platformy z istniejącymi systemami, co pozwala na płynne wdrożenie AI bez gruntownej przebudowy infrastruktury IT.
Modele AI/GenAI do analizy dokumentów i danych – Szybkie przetwarzanie i analiza dokumentów, takich jak wnioski czy zamówienia publiczne, co pozwala odciążyć urzędników i przyspieszyć realizację zadań.
Modele AI/GenAI do generowania treści – Automatyczne tworzenie dokumentów, odpowiedzi na pytania obywateli oraz materiałów informacyjnych, dostosowanych do lokalnych przepisów i potrzeb.
Dzięki integracji technologii IBM watsonx samorządy mogłyby szybko wdrażać rozwiązania AI bez konieczności posiadania zaawansowanych kompetencji IT.
Jakie są kluczowe czynniki sukcesu wdrożenia AI w samorządach?
Aby skutecznie wdrożyć AI w administracji samorządowej, należy zapewnić:
Bezpieczne przetwarzanie danych,
Dostosowanie rozwiązań do lokalnych regulacji,
Optymalizację kosztów poprzez efekt skali,
Intuicyjne i dostępne narzędzia dla urzędników i obywateli.
Dzięki odpowiedniemu podejściu AI może przyczynić się do zwiększenia efektywności administracji, poprawy jakości usług publicznych oraz budowy nowoczesnej, cyfrowej administracji samorządowej.
Więcej informacji na temat odpowiedzialnego wdrażania AI w administracji publicznej można znaleźć w naszym materiale CEO Perspective.
